Đề thi tuyển sinh vào Lớp 10 môn Ngữ văn năm 2021 - Sở GD và ĐT Nghệ An (Có đáp án)

Nội dung text: Đề thi tuyển sinh vào Lớp 10 môn Ngữ văn năm 2021 - Sở GD và ĐT Nghệ An (Có đáp án)

1. ĐỀ THI CHÍNH THỨC VÀO 10 MÔN: NGỮ VĂN – NGHỆ AN NĂM 2021 Câu 1. Đọc hiểu (2.0 điểm) Đọc đoạn trích sau: Mỗi người chúng ta đều là một con chim làm tổ trên cây, bố mẹ chính là cây cổ thụ. Cây che nắng cháy gió mưa, che chở chim non đến khi đủ lông đủ cánh. Nhưng chim luôn hưởng tới bầu trời, tò mò về thế giới chưa biết. Chim non lớn lên sẽ rời khỏi tổ, thỉnh thoảng lại biến mất, nhưng cây không thể đi theo, chỉ biết yên lặng chờ đợi nơi chốn cũ. Nuôi dạy con cái là nhìn chúng ngày càng đi xa khỏi đời mình, người làm bố làm mẹ chỉ có thể đưa tiễn phía sau. Tiếng nói của họ là tiếng lá cây xào xạc trong gió, mái tóc bạc của họ là vòng tuổi được khắc bởi thời gian. ( ) Cây vẫn chờ ở chỗ cũ, đợi cánh chim mỏi quay về, hết thảy xem như trời yên biển lặng nhưng vòng tuổi mãi mãi vẫn luôn thay đổi. Tôi nghĩ, hôm nay đã đến lúc về nhà. (Trích Có một ngày, bố mẹ sẽ già đi - Nhiều tác giả, Losedow dịch, NXB Thế giới, 2020, tr. 271) Thực hiện các yêu cầu: a. Chỉ ra từ làm phép nối để liên kết hai đoạn văn ở phần in đậm. b. Tìm từ láy được sử dụng trong câu văn: Tiếng nói của họ là tiếng lá cây xào xạc trong gió, mái tóc bạc của họ là vòng tuổi được khắc bởi thời gian. c. Em hiểu như thế nào về nội dung câu văn: Cây che nắng chảy gió mưa, che chở chim non đến khi đủ lông đủ cảnh? d. Theo em, tác giả muốn gửi gắm thông điệp gì qua đoạn trích? Câu 2. Nghị luận xã hội (3.0 điểm) Có một ngày, bố mẹ sẽ già đi và chúng ta sẽ lớn Từ gợi ý trên, hãy viết bài văn trình bày suy nghĩ của em về vai trò của tính tự lập đối với giới trẻ. Câu 3. Nghị luận văn học (5,0 điểm) Phân tích đoạn thơ sau: Chân phải bước tới cha Chân trải bước tới mẹ Một bước chạm tiếng nói
2. HƯỚNG DẪN GIẢI CHI TIẾT THỰC HIỆN: BAN CHUYÊN MÔN – Câu 1. a. Chỉ ra từ làm phép nối để liên kết hai đoạn văn ở phần in đậm. b. Tìm từ láy được sử dụng trong câu văn: Tiếng nói của họ là tiếng lá cây xào xạc trong gió, mái tóc bạc của họ là vòng tuổi được khắc bởi thời gian. c. Em hiểu như thế nào về nội dung câu văn: Cây che nắng chảy gió mưa, che chở chim non đến khi đủ lông đủ cảnh? d. Theo em, tác giả muốn gửi gắm thông điệp gì qua đoạn trích? Phương pháp: a. căn cứ bài Liên kết câu và liên kết đoạn văn b. căn cứ bài Từ láy c. phân tích, lí giải d. phân tích Cách giải: a. Từ làm phép nối để liên kết hai đoạn văn ở phần in đậm là từ “nhưng” b. Từ láy được sử dụng trong câu văn trên là từ “xào xạc” c. Cây là biểu tượng cho cha mẹ, bởi vậy câu văn trên có thể hiểu cha mẹ là mái ấm, là nơi che chở, sinh dưỡng và nuôi con khôn lớn trưởng thành để con tự tin bay cao bay xa. d. Thông điệp mà tác giả muốn gửi gắm: - Gia đình là điểm tựa vững chắc cho mỗi con người trong cuộc đời. - Vì con, cha mẹ có thể chịu nhiều vất vả, gian khó. - Sự thành công của mỗi con người luôn có hình bóng của cha mẹ. - Mỗi người cần biết trân trọng những giây phút bên cha mẹ khi còn có thể. Câu 2. Có một ngày, bố mẹ sẽ già đi và chúng ta sẽ lớn Từ gợi ý trên, hãy viết bài văn trình bày suy nghĩ của em về vai trò của tính tự lập đối với giới trẻ. Phương pháp: phân tích, giải thích, tổng hợp
3. Đừng để thành công xa rời bạn vì bạn không phải là người có tính tự lập. Câu 3. Phân tích đoạn thơ sau: Chân phải bước tới cha Chân trải bước tới mẹ Một bước chạm tiếng nói Hai bước tới tiếng cười Người đồng mình yêu lắm con ơi Đan là cài nan hoa Vách nhà ken câu hát Riêng cho hoa Con đường cho những tấm lòng (Trích Nói với con - Y Phương, Ngữ vin 8, Tập hai, NXB Giáo dục Việt Nam, 2020) Phương pháp: phân tích, tổng hợp Cách giải: 1. Mở bài - Giới thiệu một vài nét về tác giả - tác phẩm: + Y Phương: là người dân tộc Tày, thơ ông thể hiện tâm hồn mạnh mẽ, chân thực và trong sáng, cách tư duy giàu hình ảnh của người dân tộc miền núi, mang đậm bản sắc vùng cao. + “Nói với con”: là lời tâm sự, động viên chính mình đồng thời nhắc nhở con cái sau này của nhà thơ - Đoạn trích: nằm ở phần đầu văn bản nói về cội nguồn sinh dưỡng của "con" và cũng chính là của mỗi người. 2. Thân bài - Cội nguồn gia đình + Con lớn lên trong những tháng ngày chờ trông, mong đợi của cha mẹ + “Chân phải- chân trái”, “một bước- hai bước”: phép đối tạo âm điệu vui tươi, tạo không khí đầm ấm, hạnh phúc, mỗi nhịp bước của con đều có cha mẹ dang rộng vòng tay che chở ⇒ Đó là tình cảm thiêng liêng mà con luôn phải khắc cốt ghi tâm