Đề thi tuyển sinh vào Lớp 10 môn Ngữ văn năm 2022 - Sở GD và ĐT Nghệ An (Có đáp án)

Nội dung text: Đề thi tuyển sinh vào Lớp 10 môn Ngữ văn năm 2022 - Sở GD và ĐT Nghệ An (Có đáp án)

1. ĐỀ THI CHÍNH THỨC VÀO 10 MÔN: NGỮ VĂN –NGHỆ AN NĂM 2022 Câu 1. (3 điểm) Đọc đoạn trích: Đó là mùa của những tiếng chim reo Trời xanh biếc, nắng tràn trên khắp ngả Đất thành cây, một trào lên vị quả Bước chân người bỗng mở những đường đi Đó là mùa của những buổi chiều Cánh điều giấy nghiêng vòm trời cao vút Tiếng để thúc suốt đêm dài oi bức Tiếng cuốc dồn thúc giục nắng đang trưa ( ) Mùa hạ của tôi, mùa hạ đã đi chưa Ôi tuổi trẻ bao khát khao còn, hết? Mà mặt đất màu xanh là vẫn biển Quả ngọt ngào thắm thiết vẫn màu hoa. (Trích Mùa hạ, Xuân Quỳnh, Thơ Xuân Quỳnh, NXB Kim Đồng, 2020, tr. 122-123) Thực hiện các yêu cầu sau: a. Tìm từ chỉ màu sắc được sử dụng trong khổ thơ thứ nhất. b. Những âm thanh nào của thiên nhiên được miêu tả trong đoạn trích? c. Nêu tác dụng của câu hỏi tu từ: Mùa hạ của tôi, mùa hạ đã đi chưa Ôi tuổi trẻ bao khát khao còn, hết?. d. Đoạn trích gọi cho em cảm nghĩ gì về những mùa hạ đã đi qua tuổi thơ của mình? Câu 2. Nghị luận xã hội (3,0 điểm) Khát khao tuổi trẻ luôn giục giã con người cháy hết mình với những đam mê Hãy viết bài văn trình bày suy nghĩ về sự cần thiết phải nuôi dưỡng những niềm đam mê đẹp đẽ của mỗi người trong cuộc sống. Câu 3. Nghị luận văn học (5,0 điểm) Phân tích vẻ đẹp nhân vật anh thanh niên trong đoạn trích sau: - ( ) Cháu ở đây có nhiệm vụ đo gió, đo mưa, đo nắng, tinh mây, do chấn động mặt đất, dục vào việc bảo trước thời tiết hằng ngày, phục vụ sản xuất, phục vụ chiến đấu. Đây là máy móc của cháu. Cái thùng đo mưa này, ở đâu bác cũng trông thấy, mưa xong đổ nước ra cái cốc li phân mà đo. Cái này là máy nhật quang kị,
2. HƯỚNG DẪN GIẢI CHI TIẾT THỰC HIỆN BỞI BAN CHUYÊN MÔN Câu 1. a. Tìm từ chỉ màu sắc được sử dụng trong khổ thơ thứ nhất. Phương pháp: Căn cứ bài đọc hiểu, tìm ý. Cách giải: Từ chỉ màu sắc bao gồm: xanh biếc. b. Những âm thanh nào của thiên nhiên được miêu tả trong đoạn trích? Phương pháp: Căn cứ bài đọc hiểu, tìm ý. Cách giải: Các âm thanh xuất hiện trong đoạn thơ là: - Tiếng chim reo. - Tiếng dế. - Tiếng cuốc. c. Nêu tác dụng của câu hỏi tu từ: Mùa hạ của tôi, mùa hạ đã đi chưa Ôi tuổi trẻ bao khát khao còn, hết? Phương pháp: Căn cứ bài đọc hiểu, phân tích. Cách giải: Tác dụng của câu hỏi tu từ là: - Câu hỏi tu từ góp phần tăng sự gợi hình gợi cảm. - Ý thơ thể hiện sự ngỡ ngàng của một “cái tôi” âu lo trước dòng chảy của tháng năm và mùa hạ - tuổi trẻ của chính mình. - Câu hỏi tu từ thể hiện sự băn khoăn trước những khao khát của tuổi trẻ. d. Đoạn trích gọi cho em cảm nghĩ gì về những mùa hạ đã đi qua tuổi thơ của mình? Phương pháp: Phân tích. Cách giải: Học sinh đưa ra quan điểm cá nhân. Gợi ý: Đoạn trích đã gợi cho em những cảm nghĩ về mùa hạ là: - Mùa hạ gợi nhớ trong em về một tuổi thơ tràn ngập màu sắc, âm thanh, tràn ngập niềm vui. - Mùa hạ ấy cũng gắn với biết bao kỉ niệm về tuổi thơ với gia đình, bạn bè, - Không chỉ vậy, những kì nghỉ hè còn đem đến cho em những bài học để làm người, để rèn luyện bản thân: giúp đỡ gia đình, học tập, rèn luyện bản thân. - . Câu 2: Nghị luận xã hội (3,0 điểm) Khát khao tuổi trẻ luôn giục giã con người cháy hết mình với những đam mê
3. – Giới thiệu nhân vật anh thanh niên. 2. Thân bài a. Công việc của anh thanh niên – Đoạn văn là lời của nhân vật thanh niên, nhân vật chính trong truyện Lặng lẽ Sa Pa. Nhân vật thanh niên đó sống một mình trên núi cao, quanh năm suốt tháng làm việc với cây và mây núi ở Sa Pa. – Công việc của anh là làm khí tượng kiêm vật lý địa cầu. Nhiệm vụ của anh là đo gió, đo mưa, đo gió, đo chấn động mặt đất và dự báo thời tiết hằng ngày phục vụ cho công việc chiến đấu và sản xuất. – Công việc của anh làm âm thầm, lặng lẽ một mình, báo về “ốp” đều đặn những con số để phục vụ sản xuất, chíên đấu. Công việc ấy đòi hỏi phải tỉ mỉ, chính xác, có tính trách nhiệm cao. => Hoàn cảnh sống khắc nghiệt, công việc gian khổ, vất vả. Đó là thử thách rất lớn nhưng anh thiên niên đã vượt qua hoàn cảnh ấy bằng ý chí, nghị lực và những suy nghĩ rất đẹp. b. Phẩm chất của anh thanh niên được thể hiện qua đoạn văn – Trước hết, anh thanh niên rất yêu nghề. Anh giới thiệu chi tiết từng loại máy, từng dụng cụ của mình cho ông họa sĩ và cô kĩ sư. – Là người có hành động đẹp: Một mình sống trên đỉnh Yên Sơn, không có ai đôn đốc, kiểm tra nhưng anh vẫn vượt qua hoàn cảnh làm việc một cách nghiêm túc, tự giác với tinh thần trách nhiệm cao. Dù thời tiết khắc nghiệt mùa đông giá rét mà anh đều thức dậy thắp đèn đi “ốp” đúng giờ. Ngày nào cũng vậy anh làm việc một cách đều đặn, chính xác 4 lần trong ngày, âm thầm, bền bỉ trong nhiều năm trời. – Người có phong cách sống đẹp: Anh có một phong cách sống khiến mọi người phải nể trọng. Tinh thần thái độ làm việc của anh thật nghiêm túc, chính xác, khoa học và nó đã trở thành phong cách sống của anh. - Anh là một người biết tạo niềm vui sống cho mình, một cuộc sống hết sức ngăn nắp, sạch sẽ: + Căn nhà sạch sẽ với bàn ghế, sổ sách, + Bồi dưỡng tâm hồn cho mình bằng việc đọc sách. - Anh là người hết sức chu đáo, cẩn thận: nhìn thấy cô gái đứng cạnh giá sách, anh liền mang tách trà đến cho cô. => Anh thanh niên là đại diện tiêu biểu cho thanh niên Việt Nam, hăng say làm việc, hết mình cống hiến cho dân tộc, cho đất nước 3. Kết bài: Cảm nhận chung về anh thanh niên.