Đề thi vào Lớp 10 THPT môn Ngữ văn năm 2022 - Sở GD và ĐT An Giang (Có đáp án)

Nội dung text: Đề thi vào Lớp 10 THPT môn Ngữ văn năm 2022 - Sở GD và ĐT An Giang (Có đáp án)

1. ĐỀ NGỮ VĂN THI VÀO LỚP 10 AN GIANG 2022 Thời gian làm bài: 120 phút I. ĐỌC HIỂU (4.0 điểm) Đọc văn bản: [1] Ở một ngôi làng nọ, có người đàn ông trung niên sống với đứa con trai. Một hôm trời đẹp, người cha rủ con trai đi vào rừng dạo chơi. Cậu con trai vô cùng hào hứng đi cùng với bố. Hai cha con đi đến đoạn đường uốn lượn thì dừng lại. Trong một chút trầm lặng ngắn ngủi, người cha hỏi con: “Con trai! Ngoài tiếng chim đang hót ra, con còn nghe được tiếng gì khác không?” Cậu bé sau một hồi lắng nghe liền trả lời cha: “Cha ơi, con còn nghe được cả tiếng xe ngựa nữa ạ!” Người cha nói tiếp: “Đúng rồi! Đó là một chiếc xe ngựa trống, không chở gì cả.” Cậu con trai ngạc nhiên hỏi lại: “Chúng ta còn chưa nhìn thấy nó, sao cha lại biết xe ngựa trống rỗng?” Người cha đáp: “Từ âm thanh con có thể dễ dàng nhận ra đó là một chiếc xe trống không. Xe ngựa càng trống rỗng thì âm thanh sẽ càng to.” Về sau này, cậu con trai trưởng thành, là một người thông minh, giỏi giang và thành đạt. Mỗi lần cậu chứng kiến một ai đó dùng lời lẽ ba hoa, thô lỗ để nói chuyện, tự cho là mình đúng, tự cao tự đại, hạ thấp người khác thì cậu nhớ đến lời nói của cha vẫn như đang văng vẳng bên tai mình: “Xe ngựa càng trống rỗng thì âm thanh sẽ càng to” [2] Người có thể dùng tâm thái bình tĩnh, khiêm nhường để nói chuyện với người khác thì sẽ tránh được việc cãi vã, hiềm khích giữa đôi bên. Người như vậy cũng sẽ càng học được cách lắng nghe, thấu cảm với người khác, mà lại không cường điệu, khoa trương chính mình! Cho nên, sông sâu tĩnh lặng, lúa chín cúi đầu luôn là phương châm tu dưỡng đạo đức, quan hệ ứng xử cần thiết trong cuộc sống của mỗi người. (Theo Báo Giáo dục và Thời đại Online, Người càng hiểu biết càng khiêm nhường, 03/8/2016) Trả lời các câu hỏi sau: Câu 1. Xác định phương thức biểu đạt chính của phần [1] văn bản (0,5 điểm) Câu 2. Xét về thành phần câu, cụm từ: “Cha ơi” trong câu: “Cha ơi, con còn nghe được cả tiếng xe ngựa nữa ạ!” thuộc thành phần biệt lập gì? (0,5 điểm) Câu 3. Xác định tên và chỉ ra phần phụ trước, phần trung tâm và phần phụ sau của cụm từ: “một chiếc xe trống không” (0,5 điểm) Câu 4. Em hiểu như thế nào về nội dung ý nghĩa hai cụm từ: “sông sâu tĩnh lặng, lúa chín cúi đầu”? (0,75 điểm) Câu 5. Nếu thay từ “cúi” bằng từ “gục” trong cụm từ “lúa chín cúi đầu” thì ý nghĩa cụm từ đó có thay đổi không? Vì sao (0,75 điểm) Câu 6. Hãy nêu bài học ý nghĩa nhất đối với em rút ra từ văn bản trên (1,0 điểm)
2. HƯỚNG DẪN CHẤM VÀ THANG ĐIỂM Phần Câu Nội dung Điểm ĐỌC HIỂU 4.0 Phương thức biểu đạt chính của phần [1]: tự sự Hướng dẫn chấm - Trả lời như đáp án: 0,5 điểm 1 - Trả lời không đúng: không cho điểm 0,50 Cụm từ: “Cha ơi” thuộc thành phần biệt lập gọi đáp Hướng dẫn chấm - Trả lời như đáp án: 0,5 điểm 2 - Trả lời không đúng: không cho điểm 0,50 - Tên cụm từ: Cụm danh từ - Chỉ ra phần phụ trước, phần trung tâm và phần phụ sau của cụm từ: + Phần phụ trước: một + Phần trung tâm: chiếc xe + Phần phụ sau: trống rỗng Hướng dẫn chấm - Trả lời đúng cụm từ: 0,25 điểm; chỉ ra đúng các phần của cụm từ: 0,25 3 - Học sinh chỉ ra chưa đúng tất cả cá phần: không cho điểm 0,50 - Nghĩa đen: + Sông sâu thì dòng chảy không gây tiếng động. [1] + Lúa khi chín, toàn bông trĩu xuống [2] - Nghĩa bóng: + Những người tài năng thường hay trầm tĩnh. [3] + Những người trưởng thành, chín chắn thì khiêm tốn trong ứng xử. [4] Hướng dẫn chấm: - Trả lời đúng 1 ý: 0,25 điểm - Lưu ý: Nội dung trả lời của thí sinh có thể diễn đạt theo nghĩa tương đương, I 4 miễn thể hiện được nội dung ý nghĩa trên. 0,75
3. c. Triển khai nội dung bài viết: Thí sinh có thể triển khai theo nhiều cách nhưng cần vận dụng tốt các thao tác lập luận, kết hợp chặt chẽ giữa lí lẽ và dẫn chứng; đảm bảo các yêu cầu sau: c.1. Nội dung c.1.1. Giới thiệu khái quát về tác giả, tác phẩm Hướng dẫn chấm - Giới thiệu được tác giả: 0,25 điểm 0,50 - Giới thiệu được tác phẩm: 0,25 điểm c.1.2. Bức tranh thiên nhiên - Bức tranh thiên nhiên hiện lên theo trình tự thời gian: từ cảnh hoàng hôn – đêm trăng – bình minh; - Bức tranh thiên nhiên sinh động (không tĩnh lặng trong đêm), đầy sức sống trong không khí lao động của con người (Dàn đan thế trận lưới vây giăng, kéo xoăn tay, ); - Biển đẹp (mặt trời lặn như hòn lửa, bình minh đội biển nhô màu mới, đêm trăng sáng vằng vặc với những hình ảnh nên thơ – buồm trăng, lấp lánh đuốc đen hồng, trăng vàng chóe, sao lùa, ), bầu trời rộng lớn (mây cao), yên bình (biển bằng), Hướng dẫn chấm - Trình bày được 3 ý nhưng chưa trọn vẹn: 0,75 điểm - Trình bày được 2 ý nhưng chưa trọn vẹn: 0,5 điểm - Trình bày được 1 ý nhưng chưa trọn vẹn: 0,25 điểm 1,50 - Không trình bày được ý nào: 0,0 điểm c.1.3. Con người lao động - Hình ảnh hiện lên trong bối cảnh: đoàn thuyền ra khơi – đánh cá trên biển – trở về thắng lợi - Đoàn thuyền ra khơi, đánh bắt trong tư thế chủ động trước thiên nhiên (lái gió với buồm trăng, Lướt giữa mây cao với biển bằng, Dàn đan thế trận lưới vây giăng, ) - Cảnh lao động với khí thế sôi nổi, hăng say (Ta kéo xoăn tay chùm cá nặng); không khí khẩn trương (kéo lưới kịp trời sáng, chạy đua cùng mặt trời); - Lao động đầy lạc quan, yêu đời, yêu cuộc sống của những con người làm chủ (Câu hát căng buồm, Ta hát bài ca gọi cá vào, ) Hướng dẫn chấm - Trình bày được mỗi ý: 0,50 điểm - Trình bày được 4 ý nhưng chưa trọn vẹn: 1,00 điểm - Trình bày được 3 ý nhưng chưa trọn vẹn: 0,75 điểm - Trình bày được 2 ý nhưng chưa trọn vẹn: 0,5 điểm - Trình bày được 1 ý nhưng chưa trọn vẹn: 0,25 điểm 1,50 - Không trình bày được ý nào: 0,0 điểm c.2. Nghệ thuật 0,50