Đề thi tuyển sinh Lớp 10 THPT môn Ngữ văn - Năm học 2022-2023 - Sở GD và ĐT Hà Nội (Có đáp án)

Nội dung text: Đề thi tuyển sinh Lớp 10 THPT môn Ngữ văn - Năm học 2022-2023 - Sở GD và ĐT Hà Nội (Có đáp án)

1. SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO KỲ THI TUYỂN SINH LỚP 10 THPT HÀ NỘI NĂM HỌC 2022-2023 ĐỀ CHÍNH THỨC Môn thi: NGỮ VĂN Ngày thi: 18/6/2022 Thời gian làm bài: 120 phút Phần I (6,5 điểm) Trong những ngảy tháng cuối đời, nhà thơ Thanh Hải vẫn thiết tha đón nhận vẻ đẹp của cuộc sống: “Từng giọt long lanh rơi Tôi đưa tay tôi hứng.” (Trích Mùa xuân nho nhỏ, Ngữ Văn 9, tập hai, NXB Giáo dục Việt Nam, 2021) 1. Mùa xuân nho nhỏ được sáng tác theo thể thơ nào? Ghi lại mạch cảm xúc của bài thơ. 2. Nêu giá trị gợi hình, gợi cảm của hình ảnh "giọt long lanh rơi" trong hai dòng thơ trên. 3. Kể tên một văn bản khác trong chương trình Ngữ văn cấp Trung học cơ sở cũng viết về mùa xuân, ghi rõ tên tác giả. 4. Từ những ấn tượng về mùa xuân thiên nhiên, nhà thơ bộc lộ tiếng lòng náo nức: “Mùa xuân người cầm súng Lộc giắt đầy trên lưng Mùa xuân người ra dồng. Lộc trải dài nương mạ Tất cả như hối hả Tất cả như xôn xao ” Em hãy viết một đoạn văn khoảng 12 câu theo phép lập luận tổng hợp - phân tích - tổng hợp làm rõ vẻ đẹp mùa xuân đất nước và cảm xúc của tác giả ở khổ thơ trên, trong đó có sử dụng câu bị động và phép thế để liên kết (gạch dưới, chú thích rõ một câu bị động và từ ngữ dùng làm phép thế). Phần II ( 3,5 diểm) Đọc đoạn trích sau và thưc hiện các yêu cầu: “Có một gương mặt đẹp soi vào gương quả là hạnh phúc. Nhưng hạnh phúc càng trọn vẹn hơn nếu có một tâm hồn đẹp để mỗi khi soi vào tấm gương lương tâm sâu thẳm mà lòng không hổ thẹn.” (Theo Băng Sơn, Tấm gương, Ngữ văn 7, tập một, NXB Giáo dục Việt Nam, 2021) 1. Gọi tên và chỉ rõ một phép liên kết ở đoạn trích trên. Trong cụm từ "tấm gương lương tâm", người viêt sử dụng biện pháp tu từ nào? 2. Theo tác giả, những điều gì giúp con người cảm thấy hạnh phúc? 3. Từ đoạn trích trên, kết hợp với những hiểu biết xã hội, em hãy trình bày suy nghĩ của mình (khoảng 2/3 trang giấy thi) về vần đề: Sự cần thiết của việc nuôi dưỡng vẻ đẹp tâm hồn. Hết GỢI Ý LÀM BÀI I. Phần I:
2. + Điệp từ "tất cả" + lặp cấu trúc ngữ pháp + các từ láy "hối hả" "xôn xao" diễn tả nhịp sống sôi động, tưng bừng, tràn đầy niềm vui, hạnh phúc. - Cảm xúc của nhà thơ: Giọng thơ vừa tha thiết, sôi nổi, vừa trang trọng đã gói trọn niềm yêu mến, tự hào, tin tưởng của nhà thơ về đất nước. 3. Tổng kết: Khái quát, tổng kết vấn đề. II. Phần 2: Câu 1: - Học sinh có thể chỉ 1 trong 2 phép liên kết sau: + Phép nối: Nhưng. + Phép lặp: hạnh phúc, gương, soi. - Trong cụm từ "tấm gương lương tâm" người viết sử dụng biện pháp tu từ ẩn dụ. Câu 2: Điều khiến con người cảm thấy hạnh phúc là: - Có một gương mặt đẹp soi vào gương. - Có một tâm hồn đẹp để mỗi khi soi vào tấm gương lương tâm sâu thẳm mà lòng không hổ thẹn. Câu 3: * Yêu cầu hình thức: Viết đúng một đoạn văn/bài văn khoảng 2/3 trang giấy thi. Không mắc các lỗi chính tả, dùng từ đặt câu. * Yêu cầu về nội dung: - Xác định đúng yêu cầu nghị luận: Sự cần thiết của việc nuôi dưỡng vẻ đẹp tâm hồn. - Giải thích: Vẻ đẹp tâm hồn là những giá trị ẩn sâu trong mỗi con người, là nét đẹp của phẩm chất con người. - Vì sao cần phải nuôi dưỡng vẻ đẹp tâm hồn: + Nuôi dưỡng vẻ đẹp tâm hồn sẽ giúp con người biết lắng nghe, quan sát, không ngừng học hỏi. Từ đó tích lũy thêm nhiều kiến thức. + Trong quá trình vun đắp tâm hồn con người sẽ ngày càng trưởng thành, nhẫn nại, kiên trì. + Vun đắp vẻ đẹp tâm hồn giúp con người cảm nhận được những giá trị tích cực của cuộc sống, tạo thêm nhiều mối quan hệ tốt đẹp. Từ đó, cuộc sống con người trở nên có ý nghĩa hơn. + Khi có một tâm hồn đẹp đồng nghĩa với việc con người có lối sống đẹp từ đó góp phần tạo nên xã hội tích cực. - Bài học mở rộng: + Phê phán những người chỉ đề cao vẻ đẹp hình thức mà không trân trọng vẻ đẹp tâm hồn, những người sống ích kỉ, giả tạo, vô cảm. + Con người cần học cách nuôi dưỡng, vun đắp cho tâm hồn mình.